Wat zijn de uitdagingen op het gebied van authenticatie in de zorg?
Patiënten moeten steeds opnieuw gegevens delen
We doen steeds meer online, ook in de zorg. Deze opmars van e-health maakt de discussie over de veiligheid van patiëntgegevens daardoor actueler dan ooit. Het is van belang dat de juiste zorgverleners toegang hebben tot patiëntgegevens, terwijl de privacy van gebruikers gewaarborgd blijft. Er moet dus goed worden omgegaan met het delen van gegevens, het opslaan van data en wie er toegang heeft tot deze data.
Ook nieuwe Internet of Things-toepassingen, waarbij apparaten met elkaar verbonden zijn en gegevens uitwisselen, vragen om extra aandacht op het gebied van veiligheid. Een bekende toepassing van IoT is valdetectie. Hierbij worden slimme polsbandjes gebruikt die meten of een patiënt gevallen is. Als dit het geval is, krijgt een thuiszorgmedewerker een signaal via een apparaat dat verbonden is met het polsbandje van de patiënt. Maar denk ook aan glucosewaardes die worden gemonitord en gedeeld met een behandelaar. Deze gegevens mogen natuurlijk niet in verkeerde handen vallen. Maar hoe ga je hier praktisch en veilig mee om? Hét sleutelbegrip bij het veilig omgaan met patiëntendata is authenticatie. Dit houdt in dat er wordt vastgesteld dat een gebruiker daadwerkelijk van de digitale dienst is van wie hij of zij zegt te zijn. Daarom gaan we in deze blog in op welke uitdagingen verzekeraars, zorgverleners en patiënten nu nog hebben als het gaat om authenticatie.
Hoe wordt digitale authenticatie toegepast in de zorg?
Het verlenen van zorg is altijd gekoppeld aan een persoon. Een juiste authenticatie is cruciaal: is dit de persoon die van deze zorg gebruik mag maken? Daarnaast moet voorkomen worden dat de verkeerde persoon of instantie toegang krijgt tot iemands medische gegevens. Als het gaat om zorg op afstand, wordt nu nog vooral DigiD als authenticatie gebruikt. DigiD is het digitale authenticatiesysteem waarmee de identiteit van personen online wordt vastgesteld aan de hand van het burgerservicenummer (BSN). Omdat patiëntendossiers gekoppeld zijn aan het BSN kan DigiD ook worden gebruikt in de zorg. Dit is sinds 1 juni 2008 wettelijk geregeld in de Wet gebruik burgerservicenummer in de zorg (Wbsn-z).
De 2 grootste uitdagingen van authenticatie met DigiD
Het gebruik van DigiD als authenticatie is verouderd en storingsgevoelig. Maar er zijn nog meer obstakels die authenticatie momenteel opwerpt. Hieronder leggen we de 2 meest voorkomende uitdagingen uit.
Patiënten moeten steeds opnieuw gegevens delen
Een uitwisseling van data tussen zorginstellingen is niet altijd mogelijk, omdat er vaak met verschillende systemen wordt gewerkt. Dit heeft als gevolg dat patiënten bij elke nieuwe zorginstantie steeds weer dezelfde gegevens moeten doorgeven. Kunnen zorginstanties dan niet met dezelfde systemen gaan werken? Helaas is het zo dat niet alle instanties toegang hebben tot DigiD. Dit is voorbehouden aan overheden en organisaties die een overheidstaak uitvoeren en daarbij het BSN in hun administratie mogen gebruiken, bijvoorbeeld bij een ziekenhuis of een zorgverzekeraar. Hierdoor bestaan er beperkingen om innovatieve oplossingen te bedenken waarbij zorginstanties met hetzelfde systeem kunnen werken.
Voorbeeld Constamed
Constamed is een online-dienst waarmee consumenten via internet – voor minder urgente vragen – terecht konden bij alle aangesloten huisartsen. De beschikbaarheid van huisartsen werd hierdoor optimaal benut.
Bezoekers konden via DigiD inloggen, maar toen bleek dat ze in de praktijk vragen konden stellen aan een willekeurige huisarts die niet beschikte over hun BSN-nummer, moest Constamed het systeem wijzigen. Bezoekers konden voortaan alleen bij hun eigen huisarts terecht.
Omslachtig proces voor zaakwaarnemer
Het huidige stelsel is voor een patiënt zelf al omslachtig, maar het is nog ingewikkelder om als zaakwaarnemer aanvragen en declaraties van zorg te doen. Er moet steeds opnieuw een machtiging worden afgegeven. Met DigiD is het tegenwoordig verplicht om met 2-factorauthenticatie in te loggen. Het probleem hierbij is dat dit meestal via de telefoon van de cliënt gaat. En dat terwijl het idee van een zaakwaarnemer juist is dat een patiënt zoveel mogelijk moet worden ontlast. Dit levert vaak niet alleen stress op bij de patiënt zelf, maar ook bij de zorgwaarnemer, partner of familielid. Hoe zou dit anders kunnen?
De oplossing: een nieuw authenticatiestelsel
Bovenstaande uitdagingen komen uit op één conclusie: DigiD is aan vervanging toe, maar er is ook behoefte aan nieuwe authenticatiemodellen om goede elektronische dienstverlening mogelijk te maken. Gelukkig is ook de overheid zich hiervan bewust. Er is een duidelijk reden om een nieuw authenticatiestelsel in te voeren, zowel voor de zorg als andere (semi-) overheidsorganisaties. Dit gebeurt door middel van de Wet digitale overheid, die momenteel bij de Eerste Kamer ligt.
Meer informatie
Wil je meer weten over DigiD als authenticatiemiddel in de zorg? Neem dan gerust vrijblijvend contact op met ons op. Nieuwsgierig geworden naar de Wet digitale overheid (Wdo)? Lees dan onze blog 'Wat is de Wdo en wat is het effect ervan op de zorg?' waarin we uitleggen wat de Wet digitale overheid inhoudt.
