Wat is de Wdo en wat is het effect ervan op de zorg?
De patiënt de controle geven over zijn gegevens heeft de toekomst
De toekomst van de zorg is digitaal. Denk bijvoorbeeld aan alle transacties die gedaan worden binnen een elektronisch patiëntendossier (EPD). Hiervoor is DigiD op dit moment de meest gebruikte authenticatie methode. DigiD brengt echter uitdagingen met zich mee, bijvoorbeeld op het gebied van bruikbaarheid, beschikbare data en betaalbaarheid. Daarnaast mogen ook lang niet alle zorgpartijen gebruik maken van DigiD omdat ze een verwerkingsgrondslag missen voor het burgerservicenummer (BSN). Er is dus behoefte aan nieuwe authenticatiemodellen. Het is de taak van de overheid om hierin mee te bewegen. Dit gebeurt door middel van de Wet digitale overheid, die momenteel bij de Eerste Kamer ligt.
Waar staat Wdo voor?
Wdo staat voor Wet digitale overheid. In deze wet staan regels over digitale veiligheid, controle en standaarden waarmee wordt gewerkt. De wet moet het mogelijk maken dat Nederlandse burgers en bedrijven veilig en betrouwbaar kunnen inloggen bij de (semi-)overheid. Hier hebben zowel ziekenhuizen, zorgverzekeraars als andere zorgverleners mee te maken vanwege onder andere het EPD.
Vernieuwingen voor veilig en betrouwbaar inloggen
Het gaat erom dat burgers elektronische identificatiemiddelen (eID's) krijgen met een hogere mate van betrouwbaarheid dan het huidige DigiD. De nieuwe authenticatiemiddelen moeten publieke dienstverleners meer zekerheid geven over iemands identiteit. Voor de zorg betekent dit de wettelijke verplichting dat burgers, cliënten en patiënten veilig toegang krijgen tot elektronische dienstverlening van overheidsinstanties, semi-overheidsinstanties en zorgaanbieders. De grote vernieuwing hierbij is dat ook private inlogmiddelen erkenning kunnen krijgen als elektronisch identificatiemiddel. Dit recht is nu nog voorbehouden aan DigiD. De vraag is nu welke keuzes de Nederlandse overheid maakt over welke partijen onder welke voorwaarden authenticatie toepassingen mogen aanbieden. Dit leidt tot vragen als: hoe worden gegevens opgeslagen (centraal of decentraal) en wat voor organisatie zit er achter het initiatief (bijvoorbeeld een stichting of commercieel bedrijf)?
De oplossing: Self Sovereign Identity (SSI)
Een mogelijkheid om invulling te geven aan de wet, zijn de zogenoemde Self Sovereign Identity-toepassingen (SSI). Dit zijn decentrale oplossingen waarbij de patiënt zelf beschikt over zijn of haar complete en beveiligde gegevens. Dit zou je kunnen vergelijken met een digitale portefeuille met identiteitsgegevens op een smartphone die net zo betrouwbaar is als een fysiek Nederlands paspoort. Deze portefeuille kan een patiënt naar eigen wens uitbreiden met alle andere gegevens die voor hen van waarde is. Bovendien zijn SSI-oplossingen zo opgezet dat alleen datgene wat nodig is wordt gedeeld. Je deelt alleen de stukjes data (attributen) die de patiënt nodig heeft om toegang te krijgen tot de diensten waarvan hij gebruik wil maken.
De 4 voordelen van SSI
Naast dat een patiënt dankzij SSI zelf regie heeft over zijn of haar eigen gegevens, biedt deze oplossing nog meer voordelen wat betreft veiligheid, privacy en gebruiksvriendelijkheid. Hieronder zetten we de 4 belangrijkste voordelen van SSI-oplossingen op een rij.
1. De kans op een lek minimaliseren
Dankzij SSI kunnen alle risico’s rondom veiligheid, transparantie en de kans op oneigenlijk gebruik van persoonlijke data en gedragsinformatie worden geminimaliseerd. Door de decentrale opslag van gegevens beperkt een lek zich namelijk tot het account van 1 patiënt en raakt het geen hele database. Het kost kwaadwillenden dus veel meer moeite om een groot aantal patiënten aan te vallen.
2. Decentralisatie door privacy-by-design
SSI past het best bij de ontwerpprincipes van privacy-by-design. Bij het bouwen van een toepassing wordt er al in een vroeg stadium gestreefd om zowel technisch als organisatorisch een zorgvuldige omgang met persoonsgegevens af te dwingen. Privacy-by-design voorkomt centrale honeypots voor hackers en kwaadwillenden. Daarnaast voorkom je het risico op oneigenlijke data-exploitatie, omdat in de SSI-oplossing waarborgen zijn ingebouwd die dit voorkomen. Waar voorheen privacy alleen procesmatig kon worden bereikt, kan dat met SSI technisch worden afgedwongen.
3. Veiligheid dankzij open-source
Als SSI-oplossingen open-source zijn, komt dat ten goede aan de veiligheid. De code is dan door iedereen in te zien, waardoor de opsporing van zwakke plekken sneller gaat en er geen geheime achterdeurtjes in de software gebouwd kunnen worden. De keuze voor open-source is overigens helemaal in lijn met de nieuwe wet. Dankzij de transparantie is er te zien wat de software doet en waar verwerkte persoonsgegevens wel of niet naar toe vloeien. Tenslotte geven open source oplossingen mogelijkheden tot hergebruik, uitbouw en verbetering. En, ook niet geheel onbelangrijk, maakt het mogelijk om gratis, of slechts tegen kostendekkend tarief, gebruik te maken van het middel.
4. Kosten per transactie nemen af
Economische afwegingen spelen natuurlijk een rol. Door SSI in te zetten kan er eenmalig een uitgifte gedaan worden vanuit een bron of een register, waarna gebruikers de aan hen verstrekte informatie hergebruiken zolang deze informatie geldig is. Hierdoor nemen de kosten per transactie significant af, wat het gebruik ervan natuurlijk stimuleert.
Meer informatie
Wil je meer weten over SSI en wat de voordelen zijn? Neem dan gerust vrijblijvend contact met ons op. Nieuwsgierig geworden naar de toekomst van authenticatiemiddelen (SSI)? Lees dan onze blog 'Wat is de toekomst van authenticatiemiddelen in de zorg' vanaf 6 februari, waarin we onze verwachtingen uitleggen voor SSI.
