“Toonbank maakt casusinformatie toegankelijk voor rechtswinkels”
SIDN fonds ondersteunt de doorontwikkeling van de Wetzoek-zoekmachine voor een sterker internet
Het vinden en begrijpen van de juiste informatie over het Nederlands recht zonder kennis van het rechtssysteem, is een grote uitdaging voor veel mensen. Daarom maken rechtswinkels in Nederland het recht voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk door middel van rechtshulp. Om het werk van rechtswinkels te vereenvoudigen, ontwikkelde Wetzoek in samenwerking met Bureau Moeilijke Dingen en de Amsterdam Law Hub het casussysteem Toonbank. Hiermee kunnen vrijwilligers van rechtswinkels casussen gemakkelijk bijhouden en terugvinden. En zo snellere en betere dienstverlening bieden. Felix van Litsenburg, technisch ontwikkelaar en projectleider van Wetzoek: “Inmiddels maken meerdere Nederlandse rechtswinkels succesvol gebruik van het systeem”. Felix vertelt over de aanleiding van het project, de doorontwikkeling van de Wetzoek-zoekmachine en de toekomstambities.
Wetzoek voor Rechtswinkels
“Rechtswinkels spelen een belangrijke rol in het vervullen van eerstelijns rechtshulpverlening, vooral voor minder zelfredzame burgers”, legt Felix uit. “Binnen deze stichtingen werken voornamelijk rechtenstudenten, die onder meer kwetsbare groepen voorzien van gratis juridisch advies. Denk aan mensen die een juridisch adviseur niet kunnen betalen of die zich comfortabeler voelen bij bijvoorbeeld een vrouwenrechtswinkel. De rechtswinkels ontvangen soms subsidie van gemeenten, universiteiten en advocatenkantoren, maar hebben over het algemeen weinig middelen tot hun beschikking. Er is behoefte aan een goed systeem om bij te houden welke cliënten zijn behandeld en om oude casussen te doorzoeken.”
Wetzoek.nl uit het afgeronde pioniersproject Wetzoek biedt hiervoor uitkomsten. Het is een website waarop gebruikers met behulp van kunstmatige intelligentie data van de Nederlandse rechtspraak kunnen doorzoeken. Zo hebben ook mensen zonder juridische kennis toegang tot de juiste informatie. Felix: “Naar aanleiding van Wetzoek, kwam ik in contact met de Amsterdam Law Hub van de Universiteit van Amsterdam. De Amsterdam Law Hub ontving subsidie van de Raad voor Rechtsbijstand voor onderzoek naar en de ontwikkeling van een tool voor eerstelijns rechtshulpverleners, op basis van Natural Language Processing. Dit is een vakgebied binnen kunstmatige intelligentie dat zich richt op het verwerken van natuurlijke taal. Voor de ontwikkeling van de tool wilde De Amsterdam Law Hub gebruikmaken van Wetzoek.”
Figuur 1: Screenshot van Wetzoek voor rechtswinkels.
Aandacht voor een sterk ontwerp
“Binnen het project Wetzoek voor Rechtswinkels maakten we gebruik van de doorontwikkeling van deze bestaande Wetzoek-zoekmachine.”, legt Felix uit. “We zetten de techniek achter de zoekmachine in voor de ontwikkeling van Toonbank. Dit systeem werkt als professionele praktijkmanagementsoftware, maar dan specifiek voor rechtswinkels. Met behulp hiervan kunnen de vrijwilligers van deze organisaties burgers beter voorzien van gratis juridisch advies. We ontwikkelden het systeem op basis van interviews, observaties en gesprekken bij diverse rechtswinkels door heel Nederland. In samenwerking met rechtswinkels kwamen we tot voorstellen voor functionaliteiten en een ontwerp. Voor de ontwikkeling van het UX-ontwerp, waarbij de ervaring van eindgebruikers centraal staat, spraken we met rechtswinkels door heel Nederland. Aan de hand van deze gesprekken brachten we hun werkproces in kaart. Vervolgens vroegen we dezelfde rechtswinkels om het ontwerp te beoordelen en onderzochten we of het ontwerp functioneert zoals zij willen. Uiteindelijk ontwikkelden we het casusplatform Toonbank. De ontwerpers van Bureau Moeilijke Dingen speelden hierin een sleutelrol.”
Steun van SIDN fonds
“SIDN fonds leverde een belangrijke bijdrage aan het project Wetzoek voor Rechtswinkels”, stelt Felix. “Dankzij het traject ‘Techneut zoekt Ontwerper’ van SIDN fonds en Cultuur Eindhoven, kwamen we in contact met Bureau Moeilijke Dingen. Door samen te werken met dit bureau en met de Amsterdam Law Hub, konden we onze krachten bundelen en een systeem bouwen dat naadloos aansluit op de manier waarop rechtswinkels werken. Daarnaast konden we dankzij de financiële steun van SIDN fonds een sterk UX-ontwerp neerzetten.”
“Ook het eerdere pioniersproject Wetzoek werd gesteund door SIDN fonds. Daardoor konden we de servers laten draaien en een specialist op het gebied van machine learning inhuren. Daarnaast ben ik geïntroduceerd bij een advocaat die mij veel bruikbare input en juridisch advies over de website gaf, onder meer met betrekking tot het opzetten van de juiste disclaimers. Deze bijdrage was erg waardevol.”
Elise van Schaik, projectcoördinator bij SIDN fonds: “Met ‘Techneut zoekt Ontwerper’ koppelen we onze technische projecten aan designers om te zorgen dat hun project nog meer impact kan maken. De samenwerking tussen Wetzoek en de ontwerpers van Bureau Moeilijke Dingen is hier een mooi voorbeeld van. Dankzij deze samenwerking is de tool Toonbank ontwikkeld. Hiermee kunnen rechtswinkels nog eenvoudiger hun cliënten ondersteunen bij juridische vragen. De techniek achter de Wetzoek-zoekmachine is nu voor nog meer mensen toegankelijk.”
Doorontwikkeling van Toonbank
“Op dit moment maken Vrouwenrechtswinkel Amsterdam en Vrouwenrechtswinkel Nijmegen actief gebruik van het platform. Zij hebben veel profijt van Toonbank. Daarnaast ontvangen we waardevolle feedback van deze rechtswinkels, zodat we het platform voortdurend kunnen verbeteren. Samen met de Amsterdam Law Hub en Bureau Moeilijke Dingen onderzoeken we een manier om het platform in de lucht te houden en te blijven doorontwikkelen. Uiteindelijk hopen we natuurlijk dat zoveel mogelijk rechtswinkels in Nederland duurzaam gebruik gaan maken van ons betaalbare platform Toonbank.”
Wil je meer weten over Wetzoek voor Rechtswinkels? Neem dan contact op met Felix van Litsenburg via felix.vanlitsenburg@wetzoek.nl.
Meer mooie projecten die steun kregen van SIDN fonds
Lees meer artikelen over projecten die bijdragen aan een sterker internet.