Online tool maakt LVB-jongeren weerbaarder tegen geldezelen
SIDN fonds steunt het pioniersproject van hogeschool Saxion, hogeschool Windesheim en Mediajungle
SIDN fonds steunt het pioniersproject van hogeschool Saxion, hogeschool Windesheim en Mediajungle
Jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVB) zijn regelmatig het doelwit van criminelen die zogenaamde ‘geldezels’ werven. Geldezels is de benaming voor mensen die hun bankpas en pincode aan criminelen uitlenen tegen een beloofde financiële vergoeding. De criminelen gebruiken de bankrekening om gestolen geld wit te wassen. De crimineel verdwijnt met het geld en de geldezel blijft achter met allerlei problemen. “Met ons pioniersproject willen we LVB-jongeren weerbaarder maken tegen het gevaar van geldezelen”, zegt Elsa Foppen, docent en onderzoeker bij het lectoraat Maatschappelijke Veiligheid van hogeschool Saxion. Elsa en haar collega Joyce te Bos, projectleider en onderzoeker bij hetzelfde lectoraat, vertellen over de steun van SIDN fonds en de ontwikkeling van de ervaringsgerichte tool.
Digitalisering en digitaal betalingsverkeer als norm zorgen voor de nodige uitdagingen als het gaat om online veiligheid. Zo is geldezelen een groot probleem in Nederland en daarbuiten. Elsa: “Vanuit Saxion is onderzoek gedaan naar cybercriminaliteit onder verschillende doelgroepen. Hieruit bleek dat LVB-jongeren een kwetsbare doelgroep zijn als het gaat om geldezelen. Ze beseffen vaak niet dat ze als geldezel meewerken aan criminele activiteiten en daardoor strafbaar zijn.” De criminelen sluizen het geld weg via de pinpas van de jongeren, waardoor hun identiteit moeilijk te achterhalen is. Banken sporen verdachte transacties actief op, waardoor de pakkans van de geldezel erg groot is. De geldezels kunnen aansprakelijk worden gesteld voor de schade en moeten in dat geval het geld terugbetalen aan de slachtoffers. Daarnaast kunnen ze strafrechtelijk worden vervolgd en een strafblad krijgen.
Joyce: “Voorlichting over geldezels wordt nog weinig gegeven en als het al gebeurt, dan is de informatie onvoldoende afgestemd op de LVB-jongeren. Met dit project ontwikkelen we in samenwerking met hogeschool Windesheim en Mediajungle een ervaringsgerichte tool, waarmee we LVB-jongeren weerbaarder maken tegen geldezelen. Ook willen we hen bewustmaken van het gevaar hiervan. We bieden begeleiders, docenten en ouders concrete handvatten om het gesprek over geldezels aan te kunnen gaan. Daarbij leggen we uit hoe zij kunnen handelen als LVB-jongeren in aanraking komen met geldezelen. De online tool is dus vooral bedoeld om samen met een volwassene te doorlopen. We houden bewust rekening met de lengte van de tool en zorgen voor toegankelijk taalgebruik. De tool bevat onder meer emotiegerichte vragen en video’s.”
Mediajungle ontving meerdere keren financiële steun van SIDN fonds. Zo steunde het fonds de ontwikkeling van het interactieve platform vanuit de call Inclusie en Toegankelijkheid – Meedoen in de digitale samenleving.
“Uiteindelijk wordt de tool onderdeel van een platform over zelfredzaamheid, dat Mediajungle op dit moment ontwikkelt. Hierop worden verschillende typen cybercriminaliteit behandeld”, vult Elsa aan. “Begeleiders, docenten en ouders vinden hier interactieve tools en informatie over actuele digitale thema’s. De middelen dragen bij aan het vergroten van de digitale zelfredzaamheid en mediawijsheid van LVB-jongeren.”
“De financiële steun van SIDN fonds is erg waardevol”, zegt Joyce. “Het fonds geeft ons het gevoel dat het project echt wordt gedragen. Bij de start van het pioniersproject vonden bijeenkomsten plaats, waarbij we werden gekoppeld aan projecten met vergelijkbare thema’s. Hierdoor konden we nieuwe initiatiefnemers ontmoeten en ons netwerk uitbreiden. Als we vragen hebben of ergens tegenaan lopen, is er een korte lijn met SIDN fonds. Daarnaast hielp de workshop Sterk merk ons om onze doelgroep te definiëren. Uit de sessie bleek dat LVB-jongeren niet uit zichzelf een tool gebruiken, maar dat we ons juist moeten richten op de volwassenen om de jongeren heen.”
Elise van Schaik, projectcoördinator bij SIDN fonds: “We vinden het als SIDN fonds belangrijk dat iedereen kan meedoen in de digitale samenleving. LVB-jongeren zijn een kwetsbare groep, waar criminelen dankbaar misbruik van maken. Online en op het schoolplein worden zij geworven als geldezel, met alle gevolgen van dien. Dit project draagt bij aan het weerbaarder maken van deze groep jongeren. Het is daarom een belangrijk initiatief, dat we graag ondersteunen.”
“Ons voornaamste doel is dat de tool live gaat”, zegt Elsa. “De lancering is in elk geval dit jaar. Daarnaast denken we ook na over de toekomst en de vervolgstappen. Zo onderzoeken we of er mogelijkheden zijn om de huidige structuur en werkwijze rondom de tool ook op andere problematieken toe te passen, zoals sexting. Dit is ook een belangrijk thema dat speelt onder jongeren. Daarnaast streven we ernaar om in de toekomst het niveau van de middelen aan te kunnen passen. Zodat we een tool gericht op LVB-jongeren gemakkelijk kunnen omzetten naar een tool voor reguliere jongeren. Zo maken we middelen breder toepasbaar en versterken we de digitale weerbaarheid van een grote groep internetgebruikers.”
Wil je meer weten over dit pioniersproject? Neem dan contact op met Joyce te Bos via j.tebos@saxion.nl.
Lees meer artikelen over projecten die bijdragen aan een sterker internet.