In 2015/2016 is SIDN actief betrokken geweest bij het herinrichten van ICANN’s accountability framework. Daarbij kwam de vraag op of ICANN zou moeten verklaren dat zij de mensenrechten naleeft. In eerste instantie vonden wij dit een wat wonderlijke vraag. Iedereen moet toch aan de mensenrechten voldoen, dus waarom zou je dat nog specifiek moeten verklaren?
Wij namen de uitdaging aan
Drijvende kracht achter de discussie bij ICANN was de Nederlander Niels ten Oever van de mensenrechtenorganisatie Article 19. Hij kreeg het voor elkaar dat ICANN zich in haar statuten committeert aan de mensenrechten. Niels daagde ons vervolgens uit om te kijken in hoeverre SIDN de mensenrechten naleeft. Wij hebben die uitdaging aangenomen.
Human rights impact assessments voor registry’s
De mate waarin je voldoet aan de mensenrechten kun je meten via zogenaamde human rights impact assessments (HRIA). Deze assessments zijn veelal ontwikkeld voor specifieke sectoren. Een versie voor de domeinnaamregistry’s bestond nog niet. Article 19 stelde voor om deze samen met SIDN te ontwikkelen en daarbij ook het Danish Human Rights Institute te betrekken. Deze laatste organisatie ontwikkelde human rights impact assessments voor verschillende sectoren en voerde ze ook uit.
Het afgelopen jaar hebben we met deze partijen samengewerkt. Dit heeft geresulteerd in een eerste versie van een HRIA voor registry’s en een eerste meting van de impact die onze organisatie heeft op het gebied van de mensenrechten.
Bewust zijn van de impact die je hebt op mensenrechten
Het HRIA-model bestaat uit een reeks vragen over de toepassing van specifieke mensenrechten in specifieke situaties om inzichten te krijgen in de impact die je als organisatie hebt. Zo gaat het model in op de rechten van werknemers van SIDN en de eisen die wij stellen aan leveranciers. Daarnaast wordt er specifiek ingegaan op de zaken die voor ons als registry gelden. Denk hierbij aan de bescherming van de privacy bij de publicatie van persoonlijke gegevens in de Whois. Ook gaat het om de impact op de vrijheid van meningsuiting door bijvoorbeeld het ‘uit de lucht halen’ van domeinnamen. Van belang is om als organisatie allereerst bewust te zijn van de potentiële impact die je op de mensenrechten kunt hebben. Vervolgens kun je via procedures waarborgen dat zo min mogelijk impact wordt gemaakt in die gevallen dat dit toch nodig is.
Assessment biedt een ander perspectief
De uitkomsten van het assessment waren positief voor SIDN. We bleken op alle relevante aspecten de mensenrechten te respecteren. Het feit dat veel mensenrechten in de Nederlandse wet zijn uitgewerkt, heeft daarbij zeker geholpen. Ook het feit dat wij zorgvuldig nadenken over de impact van onze processen en procedures is van belang. Net als dat het bieden van beroepsmogelijkheden tegen onze besluiten helpt. Natuurlijk waren er ook verbeterpunten. Zo kregen we de aanbeveling om jaarlijks een transparancy report uit te brengen, waarin we onder meer rapporteren over het aantal offline gehaalde domeinnamen in dat jaar. We bekijken momenteel of we deze aanbeveling over kunnen nemen. Leerzaam dus.
Al met al was het voor ons goed om onze activiteiten vanuit het oogpunt van de mensenrechten tegen het licht te houden. Het biedt een ander perspectief en het is hierdoor leerzaam. En zeker een aanrader voor andere registry’s. Uiteraard gaan we met de uitkomsten aan de slag.
