“Je moet er niet aan denken hoe 2020 eruit had gezien zonder internet”

Hoe kijk je terug op 2020?

“Op zijn zachtst gezegd was 2020 een bijzonder jaar. Het coronavirus zorgde voor een wereldwijde crisis waarvan iedereen persoonlijk vergaande gevolgen ondervond en nog ondervindt. Complete sectoren kwamen nagenoeg tot stilstand en ondanks alle regelingen zitten veel bedrijven en ondernemers diep in de problemen. Ook bij SIDN kwamen we voor uitdagingen te staan, maar de lockdowns en de hyperdigitalisering die daarop volgde, leidden tot een sterke toename van het aantal nieuwe registraties in 2020. Uiteindelijk werden het er bijna een miljoen: 995.000. Het aantal opheffingen nam niet evenredig toe en een zeer grote groep ongebruikte domeinnamen werd alsnog in gebruik genomen. Het .nl-domein profiteerde ook ten opzichte van andere domeinnamen: doordat de focus meer op lokale activiteiten kwam te liggen, nam de merkvoorkeur voor .nl toe van 70% naar ongeveer 80%. Zo'n succes voelt wel een beetje dubbel als je kijkt naar de achterliggende oorzaak. Aan de andere kant illustreert het ook hoe .nl-domeinnamen en het internet in het algemeen toch oplossingen boden voor veel problemen in werk en privéleven. Terugkijkend op het afgelopen jaar is het overduidelijk dat het internet een nóg belangrijkere rol speelt, dan dat het al deed. Je moet er niet aan denken hoe 2020 eruit had gezien zonder internet.”

Jullie bereikten ook een mijlpaal?

“In juni bereikten we inderdaad de mijlpaal van 6 miljoen geregistreerde .nl-domeinnamen. Wij verwachtten niet in 2020 al op dit aantal te zitten, laat staan al halverwege het jaar. En de groei zette door, ook na juni. Uiteindelijk sloten we het jaar af met 6.112.300 domeinnamen, ongeveer 150.000 meer dan verwacht. Deze groei werd voornamelijk gerealiseerd door de top 100 van onze 1.100 registrars. Bij de kleinere partijen zien wij dat het volume juist afneemt. Zij leggen zich steeds meer toe op andere activiteiten en worden vaak reseller bij een grotere partij. Het afgelopen jaar zagen we in het registrarkanaal ook veel fusies en overnames. Nederland kent daardoor inmiddels registrars die ook internationaal van betekenis zijn”

Wat gaan jullie in 2021 doen om hierop verder te bouwen?

“We richten ons vooral op het creëren van meer awareness bij startende online ondernemers: hoe haal je omzet uit een .nl-domeinnaam en -website? Veel ondernemers die, gedreven door de lockdown, de stap naar online zetten, bleken namelijk niet goed te weten hoe ze dat moesten doen en wat het hen op kon leveren. In 2021 willen wij samen met onze registrars ondernemers inspireren om online nog succesvoller te zijn. Zo publiceerden we afgelopen jaar iedere week cases van succesvolle online ondernemers op onze website - als bron van inspiratie voor anderen. Ook awareness over de securitykant zal een belangrijke rol spelen dit jaar.”

Ja, want ook cybercrime was booming in 2020. Wat hebben jullie gedaan om het internet in Nederland veiliger te maken?

“We zetten ons op verschillende manieren actief in voor een veiliger internet. Dankzij onze inspanningen en die van onze registrars, is de levensduur van een malafide website met een .nl-domeinnaam tussen januari en december teruggebracht van gemiddeld 31 naar 22 uur. Een daling van ruim 35% die het .nl-domein nog ónaantrekkelijker maakt voor cybercriminelen. Grote organisaties bieden wij al enkele jaren SIDN Merkbewaking aan, waarmee misbruik van een merk via gelijkende domeinnamen bestreden kan worden. De vraag naar SIDN Merkbewaking nam in 2020 sterk toe, vooral doordat steeds meer organisaties doelwit werden van cybercriminelen die misbruik probeerden te maken van hun merknaam. Met name het spoofen van e-mailadressen (CEO- of BEC-fraude) komt steeds vaker voor. Er zijn diverse standaarden om e-mail via DNS veiliger te maken (onder andere DKIM, DMARC). Registrars die een beveiligingsstandaard implementeren, ontvangen een incentive via onze Registrar Scorecard. In 2019 en 2020 verhoogden wij de incentives die betrekking hadden op veilig e-mailen.

Vanuit SIDN Labs doen wij al jaren onderzoek naar deze standaarden. Labs heeft in de afgelopen jaren ook baanbrekend onderzoek gedaan naar nepwebwinkels, phishingpogingen en DDoS-aanvallen. Deze kennis is in samenwerking met externe partners effectief ingezet.”

En in dit nieuwe jaar?

“Ook in 2021 investeren wij sterk in cybersecurity. Zo breiden we SIDN Merkbewaking uit met het scannen op de content van verdachte sites, zodat we nog sneller kunnen vaststellen of het daadwerkelijk malafide websites zijn. Op die manier neemt de levensduur van phishingwebsites nog verder af binnen het .nl-domein. Onze collega’s van SIDN Labs maken zelfs al werk van de volgende stap: DNS beschermen tegen aanvallen die worden gegenereerd door kwantumcomputers. Met de opkomst van kwantumcomputers komen er ook nieuwe aanvalsmethoden bij waartegen de huidige beschermingsmaatregelen niet bestand zijn. Het is belangrijk om nu al te kijken naar hoe we daar onze infrastructuur tegen kunnen beschermen, zodat we ook in de toekomst veilig zijn.”

Dus het internet in Nederland wordt steeds veiliger?

“Over het algemeen wel, maar er zijn ook trends waar onze invloed helaas beperkt is. Cybercriminelen opereren steeds meer onder de radar. Zo neemt het aantal phishingwebsites binnen het .nl-domein af, maar neemt het aantal phishingmails juist toe. Ook ransomware blijft een belangrijke bron van zorg. Het missen van een patch of update of aanklikken van een foute link door een medewerker kan bijvoorbeeld enorme gevolgen hebben voor een bedrijf. Het verhogen van bewustwording rondom deze onderwerpen blijft dus heel belangrijk. Want die dreiging wordt zeker niet minder de komende jaren.”

Hoe gaan organisaties met deze dreiging om?

“Wij verwachten dat cybercrime een belangrijke aanjager van innovaties op het gebied van databeleid gaat worden. Er komen steeds meer initiatieven, waarbij data niet meer wordt opgeslagen bij een organisatie, maar op aanvraag wordt gedeeld door de gebruiker. De door ons ondersteunde digitale identiteitsoplossing IRMA is hier een goed voorbeeld van. Hiermee bepaalt de eigenaar van persoonsgegevens welke gegevens hij of zij met welk bedrijf of instantie deelt. Dergelijke initiatieven bestonden al langer, maar door de toegenomen dreiging van bijvoorbeeld hacks, datalekken en ransomware wordt het voor organisaties aantrekkelijker deze te adopteren: data die je niet hebt, kan immers ook niet gelekt worden."

Tot slot: wat gaat de online economie doen in 2021?

“Dat is lastig te voorspellen: een neergaande conjunctuur met faillissementen lijkt onvermijdelijk en dat is ook voor onze markt ongunstig. Tegelijkertijd is de structurele trend van digitalisering alleen maar sterker geworden. De vraag is in hoeverre de tweede trend in onze sector de eerste compenseert. En hoe snel de economie zich herstelt als de huidige coronamaatregelen aanzienlijk zijn versoepeld.

Voor online ondernemers zie ik nog steeds veel kansen. Er is een sterke toename van ondernemers die zelfstandig, zonder tussenkomst van platforms, hun diensten online aanbieden. Hierdoor nemen hun marges toe en hun afhankelijkheid af. Met z'n allen wennen we aan het ook online afnemen van steeds meer diensten. En ik zeg ‘ook’ omdat ik hoop -en verwacht- dat als het allemaal weer kan, we niet helemaal teruggaan naar het oude, maar juist meer ‘hybride’ vormen houden. Net als werken op kantoor, thuis of elders. Als voorbeelden: waar dat nu goed werkt, bepaalde zaken in de zorg en het onderwijs online houden, naast ‘offline’ seminars, cursussen en symposia waar je ook gedeeltelijk of geheel remote aan kunt deelnemen, restaurants waar je kunt gaan eten, maar ook online goed eten kunt bestellen om te laten bezorgen of af te halen.”