IANA oversight transitie: 1e conceptvoorstel gepubliceerd voor public comment

Update 29-12-2014: onze reactie op het eerste voorstel is als download toegevoegd onderaan deze blogpost.

Commentaar kun je leveren via https://www.icann.org/public-comments/cwg-naming-transition-2014-12-01-en. Vanuit SIDN ben ik betrokken bij de totstandkoming van dit voorstel. Hieronder zal ik kort de achtergrond van het voorstel, de positie van SIDN en de hoofdlijnen van het voorstel schetsen.

Achtergrond

Het internet bestaat uit verschillende met elkaar verbonden netwerken. Gedeelde universele standaarden en best practices zorgen ervoor dat het internet werkt. Daarnaast zijn er enkele centrale voorzieningen die hierin ook een wezenlijke rol in spelen. De IANA-functie is een dergelijke centrale voorziening. IANA verzorgt kort gezegd de administratie van zogenaamde protocolparameters voor de IETF, de centrale administratie van de IP-adressen voor de RIR’s en voert de administratie van de topleveldomeinen (TLD) in de root (het overkoepelende centrale punt) van het domeinnaamsysteem (DNS). De IANA-functie wordt al meer dan vijftien jaar beheerd door ICANN op basis van een overeenkomst met de Amerikaanse overheid (NTIA). In principe is de IANA-functie puur uitvoerend. Het beleid met betrekking tot bijvoorbeeld de vraag welke TLD’s in de root mogen en wie de registry voor een TLD is, wordt niet door IANA bepaald. Voor generieke codes wordt dit beleid binnen ICANN’s gNSO bepaald. Voor de landencodes is zowel wie het beleid bepaalt en wat het beleid precies is niet helemaal eenduidig. De beheerder van de IANA-functie heeft daar in de praktijk op dit moment wel enige beleidsvrijheid.Op 30 september 2015 verloopt het huidige contract tussen NTIA en ICANN over het beheer van de IANA-functie. In plaats van dit contract nogmaals te vernieuwen, heeft de NTIA aangegeven dat zij haar toezichthoudende rol wil overdragen aan de internetgemeenschap. ICANN is vervolgens aangewezen als de partij die moet zorgen dat de internetgemeenschap een concreet voorstel formuleert voor het toezicht op de gehele functie na september volgend jaar.ICANN heeft hiertoe een overall coordination group (ICG) opgezet. Deze werkgroep heeft op haar beurt het werk gesplitst naar de drie belangrijkste IANA-functies (protocol parameters, IP-adressen en domeinnamen). Vervolgens zijn de drie verschillende gemeenschappen gevraagd om met een concreet voorstel voor hun onderdeel van de functie te komen. De ICG zal daarna de verschillende voorstellen aan elkaar proberen te knopen tot een samenhangend voorstel aan NTIA.

Betrokkenheid en positie SIDN

Vanuit SIDN volgen we met name de ontwikkelingen rond de domeinnamen. Als beheerder van het .nl-domein zijn wij een rechtstreekse afnemer van de IANA-diensten op het gebied van het rootbeheer. Wij hebben dan ook een direct belang bij de stabiliteit van de IANA-functie en bij een goede dienstverlening. Binnen de groep die probeert een voorstel voor de domeinnaamkant te formuleren (CWG IANA) ligt onze prioriteit dan ook bij het bewaken van deze belangen. Het uiteindelijke voorstel moet wat ons betreft de stabiliteit van de IANA-functie garanderen. Daarnaast moet het zorgen dat wij als registries de door ons benodigde diensten op het gewenste niveau krijgen geleverd. Omdat SIDN tevreden is over de wijze waarop de IANA-functie op dit moment wordt beheerd, vinden wij het verder van belang dat de functie in ieder geval vooralsnog bij ICANN blijft. Daarnaast vinden wij het belangrijk dat de overdracht van de toezichthoudende rol van de NTIA naar de internetgemeenschap slaagt. Deze overdracht is een zware test voor het zogenaamde multistakeholdermodel. Een falen van dit proces zal als het falen van het multistakeholdermodel worden gezien en worden gepresenteerd als een bewijs dat dit model niet werkt. Dat zal als koren op de molen werken voor de voorstanders van een aanpak waarbij de overheden veel meer invloed hebben. Dezelfde partijen die er vervolgens  mee geconfronteerd worden dat door het mislukken van het proces de Amerikaanse overheid haar huidige macht over IANA blijft behouden. Hoewel deze macht in de praktijk vooral symbolisch is, zal ook hierdoor de druk naar meer regie vanuit de andere overheden alleen maar doen toenemen. SIDN ziet het multistakeholdermodel zeker niet als de oplossing voor alle kwaden. Bijvoorbeeld aan de wijze waarin dit binnen ICANN vormgegeven is kan nog heel wat verbeterd worden. We zijn er echter wel van overtuigd dat via dit model zaken beter en eenvoudiger geregeld kunnen worden dan via bijvoorbeeld een UN-achtige aanpak. Een internet dat afhankelijk is van het bereiken van onderlinge overeenstemming tussen staten zal tot volledige stilstand in de verdere ontwikkeling van het internet leiden dan wel het einde betekenen van het ene ondeelbare voor iedereen vrij toegankelijke internet zoals wij dat voor ons zien.

Voorstel CWG IANA

Het conceptvoorstel van de CWG IANA heeft de volgende hoofdlijnen:

1. Er komt een soort stichting (Contract co.) die een contract sluit met de IANA Service Provider (in ieder geval bij aanvang ICANN, wat daarna gebeurt is nog in discussie). Dit zou een vrijwel lege stichting moeten worden die alleen de formele contractspartij is, maar over de inhoud van het contract en het feitelijk toezicht niets te zeggen heeft.

2. Er komt een Multistakeholder Review Team (MRT) dat feitelijk het beleid bepaald met betrekking tot het toezicht, de inhoud en verlenging van het contract, etc. Het MRT wordt alleen samengesteld als daar behoefte aan is.

3. Er komt een vaste groep (werknaam Customer Standing Committee) bestaande uit vertegenwoordigers van klanten van IANA (zoals SIDN) die toezicht op de feitelijke operatie houdt, waaronder het voldoen aan de service level agreement(s). Deze groep rapporteert aan het MRT.

4. Er komt een onafhankelijke beroepsmogelijkheid tegen besluiten van IANA.

Hoewel dit voorstel door veel leden van de CWG op hoofdlijnen wordt onderschreven, is er ook een minderheid die meer voelt voor een oplossing waarbij ICANN de IANA-functie meer permanent krijgt toegewezen, er wel een ‘MRT-achtig iets’ zal zijn (al dan niet binnen ICANN) dat voldoende macht heeft om de ICANN-board te dwingen de IANA-functie naar wens van deze multistakeholdergroep uit te voeren. SIDN voelt meer voor deze laatste oplossing. Wij zien de contractuele oplossing als lastig te realiseren en omslachtig omdat wij denken dat het niet realistisch en waarschijnlijk ook onwenselijk is om te verwachten dat het IANA-contract ooit aan een andere partij dan ICANN zal worden gegund.