In februari 2015 vond de 52ste ICANN-meeting plaats. Oorspronkelijk gepland in Marrakech, maar vanwege de ebola-epidemie in een ander deel van Afrika, verplaatst en net als vorig jaar in Singapore. Hieronder leest u mijn terugblik op ICANN 52.
Discussie over de toekomst van internet governance
SIDN neemt deel aan ICANN53
De IANA-transitie: waar gaat het eigenlijk over?
IANA oversight transitie: 1e conceptvoorstel gepubliceerd voor public comment
ICANN49: wat gaat er nu met IANA gebeuren?
De mate van spanning lag niet aan de locatie in Singapore. Het probleem waardoor de spanning werd getemperd lag aan het feit dat het thema "toezicht op de IANA-functies" als thema in alle meetings terug kwam. Bovendien was er na een week vergaderen nauwelijks enige ontwikkeling in het proces te bespeuren.
Het draaide weer om het toezicht op de IANA-functie
Het onderwerp waar het allemaal om draaide was uiteraard het vervallen van het Amerikaanse toezicht op de IANA-functie. In maart 2014 kondigde de Amerikaanse overheid aan dat zij haar historische toezicht op de IANA-functie wilde overdragen aan de internetgemeenschap en vroeg ICANN om een proces te organiseren waarmee dit tot stand kan worden gebracht. ICANN is de uitvoerder van de IANA-functie. Voor meer informatie over dit proces en wat de IANA-functie is, verwijs ik naar mijn eerdere blogs hierover.
De domeinnaamgemeenschap is er nog niet uit
Volgens de planning van het proces zouden eind januari 2015 de drie verschillende bloedgroepen die bij de IANA-functie betrokken zijn (domeinnamen, IP- en AS-nummers, protocol parameters) los van elkaar hun voorstellen voor hun gedeelte van het toezicht op de functie klaar moeten hebben. Zowel de nummer- als de protocol parameter-gemeenschap zijn hierin geslaagd. De domeinnaamgemeenschap was en is er echter nog bepaald niet uit.
Verdeeld over manier waarop IANA-functie overgedragen kan worden
Op dit moment werken er twee groepen aan het voorstel vanuit de kant van de domeinnamen. De ene groep, de IANA-werkgroep, houdt zich met name bezig met het opstellen van een voorstel voor de overdracht. Deze werkgroep is vastgelopen op de vraag of er een (ultieme) mogelijkheid voor de gemeenschap moet zijn om de IANA-functie op enig moment aan een andere partij dan ICANN over te dragen. Een groot gedeelte van de betrokkenen lijkt dit van belang te vinden, maar over de manier waarop dit dan georganiseerd moet worden is men sterk verdeeld. Inmiddels heeft de werkgroep een advocatenkantoor ingeschakeld om inzicht te krijgen in de juridische (on)mogelijkheden van de verschillende bedachte oplossingen.
Accountability van ICANN moet op orde zijn voor de overdracht
De andere groep, de Accountability-werkgroep, bekijkt de structuur van ICANN met de focus op de vraag hoe je nu kan zorgen dat besluiten binnen ICANN op een goede, gedragen en verantwoordelijke manier tot stand komen en dat er voldoende toezicht en controle op deze besluiten kan worden uitgeoefend. Hoewel de werkzaamheden oorspronkelijk los stonden van de IANA-oversight transition zijn de uitkomsten er later wel aan gekoppeld. Eerst door de domeinnaamgemeenschap zelf, maar later ook door Larry Strickling, namens de Amerikaanse overheid. De accountability van ICANN moet op orde zijn voordat de IANA-oversight transition kan plaatsvinden.De Accountability-werkgroep is helaas pas in december aan haar werk begonnen, maar wel voortvarend gestart. Uiteindelijk draait het hierbij om de zeggenschap binnen ICANN.
Meer grip op de ICANN-board door een toezichthoudend orgaan
Op dit moment is de ICANN-board het hoogste orgaan binnen de organisatie. Deze wordt deels gekozen door de gemeenschap en deels door een hiervoor in het leven geroepen commissie, de Nomcom. Probleem is dat bestuurders in de huidige structuur zodra ze benoemd zijn, primair gericht moeten zijn op het belang van de organisatie en dit ook doen. Hierdoor is in de afgelopen jaren een sterke perceptie binnen de gemeenschap ontstaan dat de board niet altijd de juiste afweging maakt tussen de verschillende belangen van de verschillende stakeholders. De Accountability-werkgroep is daarom op zoek naar mechanismen waardoor de ultieme macht die de Amerikaanse overheid nu via de IANA-oversight heeft over ICANN, wordt vervangen door een vergelijkbare macht van de gemeenschap. Daarbij denkt de werkgroep bijvoorbeeld aan de inrichting van een toezichthoudend orgaan waar de voorzitters van alle ICANN-onderdelen (landencodes, generieke codes, internetgemeenschap, etc.) zitting in hebben. Deze kan dan board-besluiten toetsen en/of de board ontslaan.
ICANN-meeting was vooral een bijpraatmoment
Beide groepen hebben de ICANN-meeting vooral gebruikt om de gemeenschap in een veelheid aan sessies bij te praten over wat ze aan het doen waren. Zoals gezegd werd de agenda hierdoor volledig gedomineerd. Tegelijkertijd waren beide groepen niet op een punt waarop er aanleiding was voor een substantiële discussie over de inhoud van hun voorstellen. Uiteindelijk werd het hierdoor een beetje saai.
SIDN is actief betrokken bij beide werkgroepen
SIDN hecht als manager van een van de grootste landencodes ter wereld en actief deelnemer in ICANN overigens wel veel belang aan beide onderwerpen. De overdracht van het toezicht op de IANA-functie door de Amerikaanse overheid naar de internetgemeenschap is een belangrijke stap voor het multistakeholder model en het mislukken zou hierop een negatief effect kunnen hebben. Vanuit SIDN is Roelof Meijer dan ook betrokken bij de Accountability-werkgroep terwijl ik actief ben binnen de IANA-werkgroep. In de nieuwe planning moet er in juni een definitief plan liggen. Mijn inschatting is dat ook dat nog erg ambitieus is. Vaststaat dat we ook tijdens ICANN-meeting eind juni in Buenos Aires veel tijd aan dit onderwerp zullen besteden.
