Bewuste gesprekken en minder wij-zij-denken in de klas door Filterbubbel.nl

Filterbubbel.nl voor vmbo-scholieren

“De lessen van Filterbubbel.nl laten jongeren op een laagdrempelige, creatieve en interactieve manier kennismaken met thema’s die het toenemende wij-zij-denken in de klas verminderen,” vertelt Ilse. “De lessen gaan bijvoorbeeld over het vormen van een eigen mening, algoritmes, filterbubbels, desinformatie, de toekomst van sociale media, nieuws in je feed maar ook over complotdenken en online kwakzalverij. We ontwikkelden de lessen in samenwerking met jongeren, docenten en jongerenwerkers. Hierdoor zijn de lessen visueel, praktisch en interactief. De lessen zijn opgedeeld in individuele online opdrachten, een groepsopdracht en een klassikale afsluiting. Na een klassikale animatie betrekt de leerling het thema op zichzelf in het online gedeelte. Daarna gaan leerlingen in groepjes aan de slag met een Bubbel Breker. Hierbij werken ze samen aan korte opdrachten, waardoor ze zich bewust worden van hun eigen denkpatronen, verschillen en overeenkomsten binnen elkaars (online) bubbel.”

Positieve ervaringen en bewuster gedrag

Verschillende scholen in Utrecht testten Filterbubbel.nl en waren daar erg enthousiast over. Ilse: “We kregen veel positieve feedback. We merkten dat jongeren de lessen vooral anders vonden dan andere lessen. De lessen gaan over onderwerpen waar ze de hele dag al (onbewust) mee bezig zijn. Ook zien we dat er echt bewustwording plaatsvindt. Ze begrijpen beter waarom ze bepaalde content in hun feed zien en dat je daar anders over kunt denken door een andere achtergrond of ervaring. Ze nemen dus een kijkje in elkaars online leefwereld en leren uitleggen waarom ze bepaalde keuzes maken of waardoor ze beïnvloed worden.”

Landelijke uitrol

“Door de positieve gebruikerservaringen waren we klaar voor de volgende fase: het platform op grotere schaal beschikbaar stellen om zo meer docenten en jongeren landelijk te bedienen,” vertelt Ilse. “We voerden verschillende technische verbeteringen door om dit mogelijk te maken. Zo kan een school zich nu via ons platform aanmelden voor toegang tot de online omgeving en de gratis kennismakingsles ‘Dat is toch mijn mening!’. Na betaling kan er een online omgeving worden geopend waar al het ondersteunend materiaal ook direct beschikbaar is. Momenteel vindt er een minilancering plaats en in september gaan we het platform officieel lanceren.”

Steun van SIDN fonds

Ilse: “We hebben heel veel gehad aan de steun van SIDN fonds. Door de financiële steun konden we het platform opzetten en nu ook landelijk uitrollen. Maar ook daaromheen was de betrokkenheid van SIDN fonds enorm waardevol. We kwamen hierdoor in contact met andere projecten en partijen die een soortgelijk doel hebben en met wie we ideeën konden uitwisselen. Door het vertrouwen van het SIDN fonds hebben we een kans gekregen om dit project uit te rollen en er iets tofs van te maken met elkaar.”

Mieke van Heesewijk, projectmanager bij SIDN fonds: “Het is goed om te zien dat Filterbubbel.nl nu op landelijke schaal kan worden uitgerold, wat helpt om het wij-zij-denken in de klas aan te pakken. Hierdoor kunnen vmbo-leerlingen via creatieve, interactieve lessen beter begrijpen hoe online processen werken en leren hoe ze hun eigen filterbubbel kunnen doorbreken. Dit project draagt bij aan een meer genuanceerde en verbonden samenleving.

Nog meer ideeën

Volgens Ilse betekent het landelijk uitrollen van Filterbubbel.nl niet dat ze straks ‘klaar’ zijn. “Ideeën zijn er volop! Zo zijn we begonnen met ondersteunende diensten die scholen kunnen afnemen. We merken dat scholen die Filterbubbel.nl gebruiken het ook interessant vinden om een ouderavond te organiseren of bijvoorbeeld een docententraining of studieochtend rondom een specifiek thema te organiseren. Ook krijgen we vragen vanuit bibliotheken voor ondersteunend materiaal. Daarnaast houden we van maatwerk wat aansluit bij een praktische behoefte, dus we kijken ernaar uit om samen met partijen uit het netwerk concepten te ontwikkelen om aan die vraag te voldoen.”